زیست بوم‌های دریایی: تنوع زیستی در اقیانوس‌ها، دریا‌ها و یخچال‌های طبیعی اکوسیستم‌های دریایی و آبزی 361٫739٫754 کیلومتر مربع از کره زمین را پوشش می‌دهند. 97٪ از این آب‌‌ها را آب‌های شور تشکیل می‌دهند و همین امر باعث شده است که اکوسیستم‌های دریایی به عنوان بزرگترین گروه اکوسیستم‌های جهان شناخته شوند. مشاهده و کنترل اکوسیستم‌های دریایی بزرگ (Large Marine Ecosystems) یا (LME) دشوار است، زیرا زیستگاه‌های مختلف آب شور دارای ترکیبات شیمیایی پیچیده‌ای هستند که از ساحل به ساحل و از مناطق کم عمق تا عمیق با یکدیگر تفاوت دارند. این ترکیبات پیچیده به دلیل جزر و مد و جریان‌های آبی برای همیشه در حال تغی...

زیست بوم‌های زمینی: زیستگاه‌های جهانی مبتنی بر زمین وسعت اکوسیستم‌های زمینی در حدود 148٫325٫770 کیلومتر مربع تخمین زده می‌شود و اکوسیستم زمینی تنها 29 درصداز وسعت کره زمین را در بر می‌گیرد. از آنجا که این زیستگاه‌ها متنوع هستند، اکوسیستم‌های زمینی به شش نوع مختلف تقسیم می‌شوند. «اکوسیستم جنگلی برگ‌ریز» (Deciduous Forest Ecosystem) در مناطق معتدل یافت می‌شود و طبق چهار فصل نوسانات دما و بارش را تجربه می‌کند. اهداف حفاظت کنونی محیط زیست برای حفظ این اکوسیستم‌ها، شامل احیای مجدد شکارچیان راس هرم غذایی پس از مدت‌های طولانی که آن‌ها را در این اکوسیستم‌ها سرکوب کردند و فراهم کردن محیطی پر از درخت...

اکوسیستم یا زیست بوم چیست؟ یک اکوسیستم (Ecosystem) یا زیست بوم به عنوان یک محیط به همراه هر گونه موجود زنده (Biotic Component) و تمام عوامل غیرزنده (Abiotic) که درون آن محیط وجود دارند، تعریف می‌شود. اکوسیستم همه جنبه‌های یک زیستگاه را مشخص می‌کند که شامل تمام برهمکنش‌های بین عناصر متفاوت آن است. زیست بوم می‌تواند گستره وسیعی از نور و بخش‌هایی از زندگی گیاهی و جانوری را در بر بگیرد. فرایندهایی که در یک زیست بوم انجام می‌شوند، از تولد و تولید مثل تا مرگ و تجزیه جسد موجودات زنده جانوری و گیاهی را در بر می‌گیرد. در یک اکوسیستم، ارگانیسم‌ها به سه دسته کلی طبقه‌بندی می‌شوند که شامل تولید کنندگا...

روش‌های پیشگیری از باران اسیدی اما شاید این پرسش مطرح باشد که چگونه می‌توان از بارش باران‌های اسیدی پیشگیری کرد. به این منظور راهکارهایی وجود دارد که در ادامه به آنها پرداخته شده است. تجهیزات فنی در بسیاری از کشورها از نوعی فناوری‌ به نام «گوگردزدایی از گاز» (flue gas desulfurization) یا به اختصار «FGD» برای گرفتن سولفور خروجی از دودکش کارخانه‌های زغال‌سنگ‌سوز استفاده می‌شود. یکی از نمونه‌های این روش استفاده از تجهیزی به نام «اسکرابر» (scrubber) است. اسکرابر نوعی برج است که گاز خروجی با یک فن به آن وارد و از سمت دیگر خارج می‌شود. در برج اسکرابر از آب‌آهک برای جذب سولفور دی اکسید گاز خروجی ب...

بررسی اثرات مخرب باران اسیدی در ادامه، به اثرات مخربی می‌پردازیم که باران‌های اسیدی به دنبال دارند. آب‌های سطحی و حیوانات آبزی کاهش pH و حضور آلومینیوم در آب‌های سطحی که هر دو نتیجه باران اسیدی است، به زندگی حیوانات آبزی مانند ماهیان صدمات جبران‌ناپذیری وارد می‌کند. در pH کمتر از پنج، ماهی‌ها نمی‌توانند از تخم بیرون بیایند و در آب‌های اسیدی‌تر حتی ماهیان بزرگ می‌میرند. هم‌زمان با اسیدی شدن دریاچه‌ها، تنوع زیستی کاهش می‌یابد. خاک زیست خاکی با باران اسیدی آسیب بسیاری می‌بیند. برخی از میکروب‌های مناطق گرمسیری قادر به مصرف سریع اسیدها هستند؛ با این حال میکروب‌های دیگر توانایی تحمل pH پایین را...

باران اسیدی چیست؟ هر روز در اخبار، مقالات، کتب یا گفت‌و‌گوهای روزانه در مورد «باران اسیدی» (acid rain) می‌خوانیم یا می‌شنویم. اما باران اسیدی چیست؟ چگونه تشکیل می‌شود و چه اثراتی دارد؟ در این نوشته سعی خواهیم کرد به درک بهتری از این موارد برسیم. به هرگونه پایین آمدن مواد اسیدی همراه با باران، برف، مه، شبنم یا حتی ذرات جامد باران اسیدی گفته می‌شود. گرچه بهتر است در مطالب علمی از «بارش اسید» (acid precipitation) استفاده کرد. البته معادل فارسی این عبارت خیلی رایج نیست. جالب است بدانید که باران تمیز در حد کمی به دلیل وجود دی اکسید کربن در هوا، اسیدی است؛ چراکه آب بعد از واکنش با این ...

چرا تخریب تنوع زیستی خطرناک است؟ از میان رفتن گونه‌ها باعث تخریب زیست‌بوم‌ها می‌شود و پس‌لرزه‌های آن هم به جامعه انسانی ضربه خواهد زد. گرده‌افشانی گیاهان زراعی به دست زنبورها و تصفیه آب در مرداب‌ها دو نمونه از فرایندهای طبیعی هستند که از همین حالا بر اثر تخریب محیط زیست به شدت آسیب دیده‌اند و نابودی آن‌ها زندگی انسان‌های زیادی را تهدید می‌کند. به این ترتیب پا گذاشتن به جای پای دایناسورها و منقرض‌شدن، چندان از سرنوشتی که انسان‌ها برای خود رقم می‌زنند، دور نیست. در حال حاضر نرخ انقراض گونه‌های مهره‌داران به حدی رسیده که روند بی‌بازگشتی به سوی تخریب طولانی‌مدت زیست‌بوم‌ها آغاز شده و اگر این ن...

تهدید بشر برای محیط زیست چقدر جدی است؟ وقتی صحبت از انقراض می‌شود، همه یاد انقراض دایناسورها در ۶۶ میلیون سال پیش می‌افتند که پنجمین انقراض بزرگ و دسته‌جمعی تاریخ حیات روی کره زمین بود. اگر شما هم جزء کسانی هستید که شاید فکر می‌کنید چنین اتفاق فاجعه‌باری بسیار دور است که در زمانه ما دوباره تکرار شود؛ خب، خبرها اشتباه به گوشتان رسیده است. همین الان در آغاز ششمین انقراض بزرگ و فاجعه‌بار تاریخ زمین هستیم. صدای ناقوس انقراض ششم مدت‌هاست که بلند شده و همه گزارش‌ها، مقالات، برآوردها و بیانیه‌های پژوهشگران در این زمینه نشان می‌دهند تقریباً کار زمین از کار گذشته و روزنه امید می‌رود، که به زودی بسته ش...

معرفی محصولات شیمی سبز از آن‌جایی که محصولات شیمیایی در هر قلمروی از فناوری دیده می‌شوند، انتظار می‌رود که نمونه‌های بسیاری را نیز در زمینه محصولات شیمی سبز شاهد باشیم. در ادامه قصد داریم تا به توضیح برخی از این محصولات بپردازیم. ساخت تراشه‌های کامپیوتر برای ساخت چیپ‌های کامپیوتری،‌ مواد شیمیایی، آب و انرژی زیادی به مصرف می‌رسند. در تحقیقی که سال 2003 انجام شد، مواد شیمیایی و سوخت‌های فسیلی که برای ساخت یک تراشه کامپیوتری مورد استفاده قرار می‌گرفت، نسبتی به شکل 630 به 1 داشت که یعنی برای تولید یک تراشه، 630 برابر وزن آن باید از مواد خام بهره گرفت. این نسبت را با نسبت 2 به ۱ برای ساخت یک خود...

اصول دوازده‌گانه شیمی سبز چیست؟ شیمی سبز حاصل تلاش‌ها و ایده‌های مختلف در زمینه‌های اقتصادی اتم و کاتالیست‌ها است که در دهه 1990 با افزایش توجه به مشکلات آلاینده‌های شیمیایی و کاهش منابع شکل گرفت. توسعه شیمی سبز در اروپا و آمریکا همراه با یک تغییر موضع در استراتژی‌ حل مسائل محیط زیستی بود پیشگیری: جلوگیری از تولید پسماند بهتر از پاکسازی یا تصفیه آن بعد از تولید است. اقتصاد اتم: از روش‌های سنتزی بمنظور دخیل کردن تمامی مواد مورد استفاده در فرآیند برای تولید فرآورده نهایی کمک گرفته شود. این امر در نهایت سبب تولید کمتر پسماند خواهد شد. سنتز شیمیایی با خطرات کمتر: روش‌های سنتزی باید از تولید...