نیروگاههای زمین گرمایی چطور کار میکنند ؟
در یکی از روشهای تولید برق که از طریق انرژی زمین گرمایی(ژئو ترمال) است چاههایی با عمق ۳۰۰۰ متر حفر میشود و در کنار آن چاه دیگری حفاری میشود. سپس آب را به درون چاه اول تزریق میکنند و بخار آب از چاه دیگر خارج میشود و با توربینهایی که در سطح زمین نصب میشود میتوان از آن بخار آب داغ، برق تولید کرد.
احداث نیروگاههای ژئو ترمال که پیش از این انقلاب شروع شده بود، از سال ۷۴ مجددا در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته است. محل احداث نیروگاه، مشگین شهر اردبیل در اطراف کوه سبلان در نظر گرفته شد. البته آنگونه که مجری طرح نیروگاههای زمین گرمایی میگوید در تمام شهرهایی که کوههای آتش فشانی و چشمههای آب گرم وجود دارد، قابلیت احداث نیروگاههای زمین گرمایی هم هست. در همه قلههای آتش فشانی همچون دماوند، سبلان و تفتان و شهرهایی همچون خراسان و آذربایجان شرقی وغربی امکان احداث نیروگاههای زمین گرمایی وجود دارد.
احداث نیروگاه ژئو ترمال توجیه اقتصادی دارد؟
بسیاری احداث نیروگاههای زمین گرمایی در ایران را فافد توجیه اقتصادی میدانند. به گفته بسیاری از فعالین این صنعت در کشوری که ظرفیت انرژی خورشیدی تا این اندازه بالاست، رفتن به سراغ گزینههایی همچون تولید برق از گرمای زمین بیشتر شبیه اتلاف منابع است. آنگونه که محسن طرز طلب مدیرعامل شرکت برق حرارتی گفته، برای احداث نیروگاه زمین گرمایی مشکین شهر تا کنون ۱۸۰ میلیارد تومان هزینه شده و برای تکمیل آن ۱۰۰ میلیارد تومان دیگر هم اعتبار نیاز است. جدای از این مجری طرح نیروگاههای زمین گرمایی هم اعلام کرده که تولید هر کیلو وات برق از گرمای زمین حدود ۴ هزار دلار هزینه میتراشد.
در این نیروگاه از سوخت هیچ استفاده نمیشود. در حالیکه که اگر تامین سوخت سایر نیروگاهها به صورت یارانه ای نبود، هزینه تولید برق در سایر نیروگاهها شاید حتی از نیروگاههای زمین گرمایی هم بالاتر بود.
بهای هر مترمکعب گاز حدود ۳۰ سنت است. به عبارت دیگر هزینه سوخت هر کیلو وات ساعت برق چیزی حدود ۳ سنت است. در حالیکه که متوسط بهای برق در بازارهای جهانی بین ۶ تا ۷ سنت است. در واقع نیمی از قیمت برق مربوط به سوخت مصرفی برای تولید آن است. اما از آنجایی که در ایران گاز به قیمت تقریبا مفت در اختیار نیروگاه قرار میگیرد، سوخت نقشی در قیمت تمام شده برق ندارد. حال آنکه اگر اقتصاد ایران آزاد بود، تولید برق اتفاقا در نیروگاههای زمین گرمایی توجیه پذیر هم میشود.
حدود ۱۳ هزار مگاوات تولید برق از گرمای زمین
البته هم اکنون در بسیاری از کشورهای دنیا بخشی از تامین برق توسط نیروگاههای ژئو ترمال صورت میگیرد. طوری که هم اکنون بیش از ۱۳ هزار مگاوات برق توسط همین نیروگاهها تولید میشود. بیشترین ظرفیت نصب شده مربوط به نیروگاههای زمین گرمایی مربوط به آمریکاست. بعد از آن در کشورهای آتش فشانی همچون ایسلند، نیوزلند، فیلیپین و ژاپن به سراغ تولید برق از گرمای زمین رفته اند. البته هم اکنون در کشورهای غیر آتش فشانی همچون آلمان و ترکیه هم به سراغ تامین برق از این محل رفته اند.