بررسی اثرات خشکسالی بر زندگی حیوانات

خشکسالی دوره کم آبی است که بر اثر آن در یک منطقه با کمبود آب مواجه می شوند و ذخایر آبی آنها به شکل قابل توجهی کاهش می یابد.البته هر نوع کاهش آبی را نمی توانیم خشکسالی تعریف کنیم زیرا بنا بر تعاریف علمی ، خشکسالی زمانی گفته می شود که دوره های طولانی و ممتد کاهش آب در یک منطقه وجود داشته باشد. متأسفانه کم آبی و خشکسالی در ایران پدیده جدیدی نیست.

این شرایط را ایرانیان از سالهای گذشته تا کنون تجربه کرده اند و به همین دلیل روشهای مختلفی مانند حفر قنات برای دستیابی به آب یا ذخیره آن کشف کرده اند. اما نکته ای که وجود دارد در گذشته به دلیل شرایط زندگی سنتی و عدم گسترش صنعت و زندگی شهری، چندان بی آبی و کم آبی وجود نداشت. از زمانی که صنایع شروع به رشد کردند و جمعیت افزایش پیدا کردن ، میزان مصرف منابع آب نیز افزایش یافت.

در ایران نیز مصارف صنعتی بیشترین مصرف آب را دارند. از طرفی علاوه بر مصرف آب بالا در بخش صنایع ، در آلودگی منابع آبی نیز بسیار نقش دارند. اکثر آلودگی هایی که در منابع آبی و زیست محیطی ایجاد می شود توسط صنایعی که فاضلابهای خود را به سمت منابع آبی هدایت می کنند.

متأسفانه امسال نیز با خشکسالی و کم آبی به ویژه در مناطق جنوبی کشور مواجه شده ایم. بسیاری از کارشناسان ، امسال را یکی از خشک ترین سال در ۵ دهه اخیر ایران می دانند. آثار و تبعات خشکسالی نه تنها برای زندگی مردم بلکه برای حیات وحش و زندگی سایر جانداران و همچنین گیاهان نیز صدمات جبران ناپذیری وارد می کند. در ادامه بیشتر به آثار و تبعات منفی خشکسالی بر حیات وحش و زیست جانوری می پردازیم.

تلف شدن بر اثر تشنگی و بی آبی

در سالهایی که خشکسالی اتفاق می افتد. معمولاً چون انسانها بیشتر به دنبال یافتن منابع آبی برای گذران زندگی خود و آبیاری باغها و گیاهان مورد نیاز خود هستند. معمولاً از منابع آبی بسیار کمی که باقی مانده است نهایت استفاده را می کنند. و به فکر حیواناتی که در این محیط ها زندگی می کنند نیستند. به همین دلیل بسیاری از جانوران و پرندگان در اثر این بی توجهی تلف می شوند و از بین می روند.

 از بین رفتن پوشش گیاهی

خشکسالی و کمبود منابع آبی موجب از بین رفتن پوشش گیاهی می شود. پوشش گیاهی از جمله منابع تغذیه بسیاری از جانوران و پرندگان است. در سالهایی که خشکسالی اتفاق می افتد گیاهان و علوفه ها به مانند قبل نمی رویند و همین کمبود پوشش گیاهی یک تهدید جدی برای زندگی حیواناتی است که از این پوشش گیاهی تغذیه می کنند.

کشته شدن به دست انسانها

کم آبی و نبود مواد غذایی و پوشش گیاهی کافی ، حیوانات حیات وحش را به سوی محل زندگی انسانها و فضاهای روستایی و شهری برای تأمین مواد غذایی و آب می کشاند. در فضاهای زندگی انسانها نیز چیزی جز مرگ انتظار این حیوانات را نمی کشد. زیرا اکثر آنها پس از ورود به فضاهای شهری و روستایی توسط انسانها کشته و زخمی یا شکار می شوند.

همانطور که در بالا ذکر شد سه اثر اصلی و مهم خشکسالی بر زندگی حیوانات را می توانیم. در موارد ذکر شده خلاصه کنیم. البته به جز آنچه گفته شد موارد دیگری نیز هستند. که صدمات جدی به حیات وحش و زندگی حیوانات وارد می کنند ولی به طور کلی می توانیم موارد ذکر شده را جزء اصلی ترین و مهمترین آنها نام ببریم. بنابراین آثار و صدمات خشکسالی بسیار فراتر از آن چیزی است که افراد تصور می کنند. زیرا تمامی اکوسیستم را تحت تأثیر قرار می دهد.