
معرفی محصولات شیمی سبز
از آنجایی که محصولات شیمیایی در هر قلمروی از فناوری دیده میشوند، انتظار میرود که نمونههای بسیاری را نیز در زمینه محصولات شیمی سبز شاهد باشیم. در ادامه قصد داریم تا به توضیح برخی از این محصولات بپردازیم.
ساخت تراشههای کامپیوتر
برای ساخت چیپهای کامپیوتری، مواد شیمیایی، آب و انرژی زیادی به مصرف میرسند. در تحقیقی که سال 2003 انجام شد، مواد شیمیایی و سوختهای فسیلی که برای ساخت یک تراشه کامپیوتری مورد استفاده قرار میگرفت، نسبتی به شکل 630 به 1 داشت که یعنی برای تولید یک تراشه، 630 برابر وزن آن باید از مواد خام بهره گرفت. این نسبت را با نسبت 2 به ۱ برای ساخت یک خودرو مقایسه کنید.
دانشمندان فرآیندی را توسعه دادهاند که از دیاکسید کربن «فوق بحرانی» (Supercritical)، در یکی از مراحل تولید استفاده شود. این امر به طور مشخصی مقادیر مواد شیمیایی مصرفی، انرژی و آب مورد نیاز برای ساخت تراشهها را کاهش میدهد. دانشمندان همچنین مطالعاتی را آغاز کردهاند که به کمک آن، در تولید تراشههای کامپیوتری از پر مرغ بهره بگیرند. کراتین موجود در پر مرغ بمنظور تولید نوعی فیبر مورد استفاده قرار میگیرد که در عین سبک بودن، توانایی مقاومت در برابر تنشهای مکانیکی و حرارتی را دارد. نتیجه این تحقیقات، ساخت تراشهها بر پایه «پر» خواهد بود که سرعتی دو برابر سرعت تراشههای فعلی دارند. با وجود اینکه این فناوری همچنان تحت بررسی قرار دارد اما چنین تحقیقاتی موجب بکارگیری پر به عنوان یکی از منابع مفید در سوختهای زیستی شده است.
پزشکی
صنایع داروسازی همواره به دنبال راهی برای توسعه محصولاتی با کمترین عوارض جانبی و پسماند سمی هستند. این صنایع به تازگی روشی سنتزی را در تهیه داروهای دیابت بکار گرفتهاند که در آن به کمک فرآیندهای آنزیمی، پسماند کاهش مییابد و بازده محصولات افزایش پیدا میکنند. در این روش، نیازی به بهرهگیری از کاتالیستهای فلزی نیست. تحقیقات نشان دادهاند که بیوکاتالیستهای جدید میتوانند در ساخت سایر داروها مورد استفاده قرار بگیرند.
از جمله داروهای مورد نیاز برای کاهش کلسترول خون، داروی سیمواستاتین است. روشی که برای تهیه این دارو مورد استفاده قرار میگیرد، نیاز به بکارگیری مقادیر زیادی از ریجنتهای خطرناک دارد و پسماندهای سمی به جای میگذارد اما در روش جدید، از یک آنزیم سنتزی برای این کار استفاده میکنند که هزینههای خوراک ورودی را نیز کاهش میدهد. در نهایت، داروی تولیدی هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ زیست محیطی از اصول شیمی سبز پیروی میکند.
پلاستیکهای زیست تخریب پذیر
شرکتهای بسیاری وجود دارند که در تلاش برای توسعه پلاستیکهایی با استفاده از منابع زیست تخریبپذیر و تجدیدپذیر هستند. دانشمندان دریافتهاند که برخی از میکروارگانیسمها، نشاسته ذرت را به رزینی تبدیل میکنند که استحکام آن به اندازه پلاستیکهای پایه نفتی است که در بطریهای آب یا ظروف لبنیات مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از شرکتها در تلاشند تا مواد خام خود را از طریق پسماند محصولات کشاورزی تهیه کنند.
شرکتهایی که در این زمینه فعالیت میکنند، محصولاتی زیست تخریبپذیر تولید کردهاند که در تولید کیسههای فروشگاهی کاربرد دارند. این کیسهها در سیستمهای تهیه کمپوست، به سادگی به آب، دیاکسید کربن و بیومس تبدیل میشوند. کیسههای تولیدی در برابر آب، پاره و سوراخ شدن مقاوم هستند و میتوان بر روی این مواد الاستیک، فرآیند چاپ و طراحی انجام داد. بهرهگیری از این کیسهها به جای کیسههای پلاستیکی، از موارد مورد توجه در شیمی سبز به شمار میآید.
صفحهی اینستاگرام شرکت بوم پایش اصفهان
رنگها
رنگ روغنهای «آلکید» (Alkyd)، مقادیر زیادی ترکیبات فرار آلی به همراه دارند. این ترکیبات فرار، با تبخیر، اثرات زیست محیطی را به جای میگذارند. به تازگی با مخلوط کردن سویا، روغن و شکر، حلالها و رزینهایی به تولید میرسند که در آنها، ترکیبات فرار به میزان ۵۰ درصد کاهش پیدا کردهاند و جایگزین مناسبی برای حلالهای نفتی به شمار میآیند و در نهایت، رنگهایی تولید میشوند که پسماند سمی کمتری از خود به جای میگذارند. همچنین، رنگهای اکرلیکی به تولید رسیدهاند که از از بطریهای بازیافتی و روغن دانه سویا در تهیه آنها استفاده شده است.