
چه چیزی باعث ریزگرد میشود؟
برخی از منابع ریزگرد در جو به شرح زیر هستند.
فعالیت آتشفشانی
پس از فورانهای آتشفشانی بزرگ، گوگرد دیاکسید (SO2)، کلریدریک اسید (HCl) و خاکستر در جو پخش میشوند. ریزگرد قطرات گوگرد دیاکسید ایجاد شده توسط گازهای آتشفشانی میتواند تأثیری پایدار داشته باشد.
برای نمونه ذرات معلق در هوا پس از فوران کوه پیناتوبو در سال ۱۹۹۱ به یک مشکل اصلی در آسیای جنوب شرقی تبدیل شد. انجمن سلطنتی هواشناسی خاطرنشان کرده است که میانگین دمای سراسری در سالهای ۱۹۹۲ و ۱۹۹۳ تا ۰٫۵ درجهی سانتیگراد کاهش یافته است.
هوای طوفانی
گردوغبار بیابانی که توسط باد به جو وارد میشود، شکل دیگری از ریزگردهای طبیعی است. مواد معدنی موجود در گرودوغبار و کثیفی باعث میشود که نور خورشید جذب شود و منطقه را گرم کند. گردوغبار میتواند تا کیلومترها دورتر همراه باد جابهجا شود. برای نمونه گردوغبار صحرای بزرگ آفریقا گاهی به دیگر نقاط جهان ازجمله آمریکا و جنگلهای آمازون منتقل میشود.
باد همچنین آب را از اقیانوسها بلند میکند و باعث تبخیر نمک در هوا میشود که مقداری ریزگردهای جوی ایجاد میکند. نمک دریا بهعنوان هستههای متراکم ابر ریزگرد عمل میکند و تشکیل ابر را سرعت میبخشد. ابرهایی که به این روش تولید میشوند، برای مدت طولانی در آسمان میمانند زیرا به دلیل واکنشهای شیمیایی میان مولکولهای هوا و آب و آلایندهها، برخی از ابرها قادر به رهاسازی آب انباشته شدهی خود نیستند و میتوانند چندین سال در آسمان شناور باشند. برخی از این ابرهای غنی از آلاینده حتی مسؤول بارانهای اسیدی هستند.
فعالیتهای انسانی
گفته میشود که فعالیتهای انسانی مانند سوزاندن جنگلها، گازهای گلخانهای نیروگاهها و کارخانهها، آلودگی ترافیک خودروها و کامیونها و سوزاندن زغال سنگ و دیگر سوختهای فسیلی در تولید ریزگرد بیشتر از عوامل طبیعی نقش دارد. به گفتهی ناسا، انقلاب صنعتی در قرنهای ۱۸ و ۱۹ میلادی، باعث رشد سریع غلظت ذرات معلق در جو شد. گفته میشود که میانگین دمای جهانی از سال ۱۸۸۰ میلادی تا ۰.۸ درجهی سانتیگراد افزایش یافته است، یک تغییر کوچک که تأثیر بسیار چشمگیری بر عملکرد کل سیارهی ما دارد. ناسا تأیید میکند که از سال ۱۹۷۵ بیش از ۶۰ درصد افزایش دما روی داده است یعنی در هر دهه دما حدود ۰٫۱۵ تا ۰٫۲۰ درجهی سانتیگراد افزایش یافته است.